FIQH MUAMALAT - AKAD DAN AL-AHLIYYAH

AKAD

TAKRIF
BAHASA : Ikatan
ISTILAH : Ikatan satu atau dua pihak

RUKUN
1. Aqidan (dua pihak yang berkontrak)
2. Ma'qud alaih (subjek kontrak)
3. Sighah : iaitu Ijab (penawaran/pelepasan milik/ pernyataan permulaan) dan Qabul (penerimaan/ penerima milik/ pernyataan balas)

SYARAT IJAB DAN QABUL
- Selaras : dari segi subjek dan kandungan
- Jelas dan terang : Sama ada secara soreh atau kinayah
- Satu majlis : Ijab disambut segera dengan Qabul

TEORI AQAD
1. AQIDAN (Pelaku kontrak)
- Layak : Berakal, baligh, dibenarkan undang-undang/lesen
- Tiada halangan

2. MA'QUD ALAIYH (Subjek kontrak)
- Bernilai
- Dimiliki
- Wujud
- Maklum
- Tertentu
- Boleh serah terima

3. SIGHAH (Ijab dan Qabul)
- Difahami
- Jelas dan terang
- Selaras
- Satu Majlis
- Segera

KOMUNIKASI AKAD
BAGAIMANA SIGHAH AKAD DILAKSANAKAN?
1. Lisan : Lafaz pertuturan, Bahasa yang difahami, Jumhur : Harus
2. Tulisan : Mustabinah wa marsumah, Jumhur : Harus
3. Isyarat : Isyarat yang boleh difahami, Jumhur kecuali Maliki : Tolak kecuali bisu
4. Perbuatan : unjuk mengunjuk tanpa lafaz/muatah, Tidak disepakati

PEMBAHAGIAN AKAD
                       / Sah
KESAHIHAN
                       \ Tidak Sah

             / Musamma
NAMA
            \ Ghayr Musamma

               / Tamlikat
               / Isqatat
               / Itlaqat
TUJUAN -  Taqyidat
               \ Tausiqat
               \ Ishtirak
              \ Hifz

         / Aini
AINI
         \ Ghary Aini


              / Munjiz
KESAN - Mudaf li al-Mustaqbal
              \ Muallaq

AKAD DARI SUDUT TUJUAN
1. AKAD TAMLIKAT

• Akad bertujuan pemilikan
• Samaada dengan gantian seperti akad mu'awadat; jual beli, ijarah
• Tanpa gantian seperti : akad tabrru'at ; hadiah, sedekah, qard, wakaf

2. AKAD ISQATAT

• Akad bertujuan pengguguran hak
• Samada dengan gantian seperti : khulu
• Tanpa gantian seperti : talak

3. AKAD ITLAQAT 

• Akad bertujuan pelepasan /pemindahan kuasa kepada orang lain
• Seperti : wakalah, wilayah

4. AKAD TAQDIYAT

• Akad bertujuan mengikat atau menyekat seseorang dari sesuatu tasarruf
• Seperti : pemecatan hakim

5. AKAD TAUSIQAT

• Akad bertujuan pengukuhan atau jaminan
• Seperti : kafalah, hiwalah

6. AKAD ISHTIRAK

• Akad bertujuan perkongsian
• Seperti : syarikat, mudarabah, muzaraah, musaqat

7. AKAD HIFZ

• Akad bertujuan penjagaan atau pengekalan harta kepada tuannya 
• Seperti : wadiah

AL-AHLIYYAH

TAKRIF: Kelayakan seseorang untuk menerima segala HAK dan TANGGUNGJAWAB yang disyariatkan ke atasnya.

صلاحية الانسان لوجوب الحقوق المشروعة له وعليه

JENIS AL-AHLIYYAH

                          

AHLIYYAT WUJUB          

(kelayakan menerima atau memperoleh hak)

1. Naqisah - layak hak yang tidak memerlukan qabul seperti warisan, wasiat dan wakaf

2. Kamilah - layak secara sempurna tetapi hak yang terima sahaja

AHLIYYAT ADA'

(kelayakan melaksana atau menunaikan syar'iyyah)

1. Naqisah - layak laksana tetapi bergantung dengan pihak yang lain (wali)

2. Kamilah - layak laksana secara sempurna dan bebas mengikut kehendak mereka

HALANGAN KELAYAKAN

1. Halangan Samawiyah : halangan daripada ketentuan syarak bukan dari hasil usaha manusia

2. Halangan Muktasabah : halangan yang lahir hasil dari tindakan/usaha manusia

AWARID AL-AHLIYYAH

1. SAMAWIYAH

- Kanak-kanak

- Gila

- Dungu/atah

- Pengsan

- Tidur

- Marad al-maut

- Mati

2. MUKTASABAH

- Jahil

- Bodoh

- Mabuk

- Murtad

- Muflis